Het onbekende tegemoet...
De stilte heeft een heilzame werking, een herstellende of regenererende werking. Vele soorten van meditatie en yoga zijn niet voor niets zo populair in deze tijd. Er is een enorme behoefte aan rust te ervaren van binnen, in balans te komen. We willen vaak een snelle oplossing, weg met die chaos en drukte, meteen ontspanning ervaren. Dat blijkt vaak niet vanzelf te gaan, sommige mensen haken dan af en zien meditatie als niet geschikt voor hen. Het kan ook zo zijn dat ontspanning puur indutten is, een vorm van afleiding zoeken. Aanwezig zijn in de stilte is en vraagt om training, oefening. Deze innerlijke en geestelijke oefening wil niet alleen ontspanning brengen en je tot rust manen, maar juist ook alert maken en wakker schudden. Iets anders, iets nieuws tot je door laten dringen, transformatie teweeg brengen en verbinding.
Stilte dient zich niet zomaar aan het vraagt om een keuze. Je kunt de stilte dagelijks bewust opzoeken, om er aan te wennen, aan die stilte om je heen voordat die voelbaar wordt in jezelf. Misschien terwijl je loopt in een bos, of terwijl je de was aan het vouwen bent thuis. Dat maakt niet uit. Je kunt er ook bij gaan liggen of zitten. Je geeft je over aan het moment en bent gewoon even aanwezig in het moment, verder maak je niets anders belangrijk. Gedachten komen en gaan, je observeert ze zonder er aandacht aan te schenken. Laat het zijn wat het is op dit moment. Accepteer jezelf zoals je nu bent, je bent goed precies zoals je nu bent. Dat is een meditatieve houding, dat is contemplatie.
Contemplatie staat voor beschouwen en letterlijk het scheiden van iets uit zijn omgeving. Het vraagt om een open houding, een ontvankelijk zijn in volledig vertrouwen. Contemplatie is ook overgave aan het moment waarin je aanwezig bent, zijn in het nu, aandachtige aanwezigheid. Contemplatie ligt aan de oorsprong van wat we nu mindful noemen, aandachttraining. Ook zen meditatie is een voorbeeld van wat we nu mindfulness noemen. Het is een eeuwenoude methode die in vele tradities en culturen bekend is. Maar het is meer dan een methode en een oefening, het is een leefwijze en een levenshouding.
Oefening baart kunst, de ervaring brengt steeds vaker openbaring van levenskunst. Ook bij het verblijven in de stilte, het leren zijn in het niet-weten. Drukte in het hoofd kan overgaan in een innerlijke dialoog eerst met woorden. Vaak angst, verwijten, ontevredenheid, chaos, falen, schuld, verlies van grip. Later vormt die dialoog een stroom, minder woorden, meer abstracte gevoelens. Daarna kan dialoog verbinding worden, van jezelf met jezelf, gevoelens worden soms concreet. Dat zijn nieuwe ervaringen, je beleeft iets in de stilte dat alleen van jou is.
In de stilte ontstaat ruimte voor overgave en vertrouwen. Vanuit de stilte kan je weer opnieuw verbinding met jezelf aangaan, je bewust worden van de signalen die je lichaam je geeft, weer leren luisteren naar de stem van je hart en de beperkingen van het hoofd (de ratio) te zien. Daarvoor ga je eerst onbekend terrein tegemoet, andere lagen aanboren in jezelf. Durf jij uit je comfortzone te stappen? Velen gingen je voor, het blijkt vaak moed te vragen om jezelf te zijn, om jezelf echt te ontmoeten. Het is spannend en misschien ook wel eng om onbekend terrein te gaan verkennen en te ervaren dat er niet snel resultaat geboekt wordt, dat de antwoorden die je denkt te zoeken niet komen. Er ontstaat iets anders.
Het blijkt zeer de moeite waard om de stilte op te zoeken, ook daarvan getuigen er velen door de eeuwen. Eén daarvan is Dag Hammarskjöld met name bekend als de tweede Secretaris Generaal van de Verenigde Naties in 1953 – 1961 en als auteur van zijn spiritueel dagboek Merkstenen. Hierin voert hij een innerlijke dialoog met zichzelf, een gesprek met de vele tegenstellingen die ieder mens eigen zijn. Hij overwint angsten, waaronder die voor het onbekende…
Nu. De vrees overwonnen – vrees voor de anderen, voor mezelf, voor de duisternis daaronder:
Aan de grens van het ongehoorde.
Hier eindigt het bekende. Van de overzijde vervult een geheime kracht mij met de mogelijkheid van haar oorsprong. Hier wordt verlangen gelouterd tot openheid: iedere daad voorbereiding, iedere keuze een ja aan het onbekende.
Verder word ik gedreven,
een onbekend land in.
De grond wordt harder,
de lucht prikkelender, kouder.
Aangeraakt door de wind
vanuit mijn onbekende einder
trillen de snaren
in afwachting.
Aldoor vragend
zal ik aankomen,
daar waar het leven wegklinkt –
een klare zuivere toon
in de stilte.
